တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ား အေရးႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္ အတြက္ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ အလားအလာမ်ား
၁၉၄၈ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့ၿပီးသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀နီးပါး ျပည္တြင္းစစ္ခရီးၾကမ္းကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ ဖက္ဒရယ္ဟူသည့္စကားရပ္ကိုပင္ ေၾကာက္စရာေကာင္းၿပီး တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲေရးဆီသို႔ တြန္းပို႔သည့္ အေတြးအေခၚ၊ အသံုးအႏႈန္းတခုဟု အစိုးရအဆက္ဆက္က ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းမ်ားထဲ၌ပင္ ထိုကဲ့သို႔ သင္ၾကားေစခဲ့ၿပီး မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဤစကားရပ္အေပၚတြင္ နားလည္မႈ လြဲေခ်ာ္ေစခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ အရပ္သားတစ္ပိုင္းအစိုးရ တက္လာခဲ့ၿပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ အေျပာင္းအ လဲမ်ားထဲတြင္ ဖက္ဒရယ္အယူအဆေပၚတြင္ နားလည္မႈႏွင့္ ပို၍ က်ယ္ျပန္႔စြာ လက္ခံလာခဲ့ၾကျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္ဆိုလွ်င္ မွားမည္မဟုတ္ေပ။
သာမန္ျပည္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားကပင္လွ်င္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုသည့္ ေဝါဟာရကို အျပဳသေဘာျဖင့္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔စြာ လက္ခံလာၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ယခုအခါ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ လည္း ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္သြားမည္ဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ ကတိေပးေျပာဆိုခဲ့သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ပင္လွ်င္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ဆိုသည္ကို သူ၏မိန္႔ခြန္းမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားလာခဲ့သည္မွာ တစ္ႀကိမ္ထက္ မနည္းေတာ့ေပ။
၂၀၁၆ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လကုန္ပိုင္းက ေနျပည္ေတာ္၌က်င္းပခဲ့သည့္ ၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံတြင္ တပ္မေတာ္သားအစုအဖြဲ႕မွ တင္ျပ ခဲ့ေသာ စာတမ္းမ်ားအရ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားအေနျဖင့္ ယခုလက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ပင္လွ်င္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ပံုေဖာ္ေပးေနၿပီးျဖစ္သည္ဟု ယူဆေနပံုရသည္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဘက္တြင္မူ ဖက္ဒရယ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းမ်ားကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ေရးဆြဲခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၎တို႔လုိခ်င္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အသြင္သ႑ာန္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ မွန္းဆႏိုင္သည္။ ယခုလက္ရွိ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရအေနႏွင့္ ၎တို႔ရည္မွန္းထားေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပံုသ႑ာန္ကို တိုင္းျပည္သို႔ တိတိက်က် ခ်ျပ ခဲ့ျခင္းမ်ဳိး မရွိေသးေပ။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္အတြက္ ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အႏွစ္သာရႏွင့္ လက္ေတြ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ထိုစနစ္ကို က်င့္သံုးႏိုင္ရန္အတြက္ အေျခခံဘံုသေဘာထားႏွင့္ နားလည္မႈမ်ား ရရွိထားရန္ အလြန္ အေရးႀကီးပါ သည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ဟု အမွန္တကယ္ ေခၚဆိုႏုိင္ရန္အတြက္ မည္သည့္အေျခခံအခ်က္အလက္မ်ား ပါဝင္သင့္ သည္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ သေဘာတူညီမႈ ရွိထားမည္ဆိုပါက ပို၍ လြယ္ကူႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံ ထူေထာင္မည္ဟု ဆိုေနေသာ္လည္း မည္သို႔ေသာ အေျခခံမ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပံု အသြင္သ႑ာန္မ်ား ကို ဆိုလို၍ မည္သို႔အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေနၾကသည္ကို မသိရဘဲ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျပာဆိုရာတြင္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔မႈ (political convenience) ရွိေစေရးအတြက္သာ ေျပာဆိုသံုးႏုန္းျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ေနပါသည္။
ဤေဆာင္းပါးတြင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ား၌ က်င့္သံုးေနၾကေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အမ်ဳိးအစားမ်ားကို ပိုင္းျခားေလ့ လာ သံုးသပ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပါ။ မည္သို႔ပင္ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုေနသည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ျဖစ္ေနေစကာမူ ပုံတူကူးယူ၍ မရ သည့္အတြက္ ဖက္ဒရယ္စနစ္အေတာ္မ်ားမ်ား၏ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တူညီေသာ အဓိက ဝိေသသလကၡဏာအခ်ဳိ႕ကိုသာ ၿခံဳငံု တင္ျပ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လက္ရွိအေနအထားျဖင့္ ကိုက္ညီႏိုင္မည့္ အခ်က္မ်ားကိုသာ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရန္ သေဘာတူညီမႈ
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံတစ္ခု တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ထိုျပည္ေထာင္စု၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္လာမည့္ ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားအၾကား သေဘာတူညီမႈ (Agreement to Establish a Federal Union) တစ္ခု ရွိထားရန္ လိုအပ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ထိုုျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားအၾကား ရရွိထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပံု သ႑ာန္ (Structure of the Union) ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းေစၿပီး ယင္းဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒ၏ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ (constitutional supremacy) ကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းသည္ပင္လွ်င္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ ေထာင္စုစနစ္၏ အေရးႀကီးဆံုး ဝိေသသတစ္ခုျဖစ္သည္။
ျပည္နယ္ (သို႔မဟုတ္) တိုင္းေဒသႀကီးတစ္ခုခုမွ၊ အျခားေသာျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕ဝင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသမ်ားအေပၚ စိုးမိုး ခ်ယ္လွယ္ျခင္းမရွိေစရန္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရန္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ တနည္းအားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ၌ သာ ျပည္ေထာင္စု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို တည္ေစရန္ လုိအပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ လံုေလာက္ေသာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆႏၵျပင္းျပမႈ (political will) ရွိပါက ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ရန္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ယခု ဆက္လက္က်င္းပရန္ရွိေသာ တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္သည့္ ၂၁ရာစုပင္လံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ တဆင့္ ရရွိႏိုင္သည္။
ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရန္ ရရွိထားေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားေသာ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းအုပ္ ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုခုအေပၚတြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ကြဲလြဲသည့္ကိစၥတစ္ရပ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာပါက ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္အတြက္ လြတ္လပ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံု႐ံုးကို ဖြဲ႕စည္းထားရမည္။ ဤဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပ ေဒဆိုင္ရာခံု႐ံုးကို အေျခခံဥပေဒေရးရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အျငင္းပြားမႈမ်ားအား သီးသန္႔ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ဆံုး ျဖတ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို အပ္ႏွင္းထားရမည္။
သို႔မွသာလွ်င္ အေျခခံဥပေဒမွ လႊမ္းမိုးဆံုးျဖတ္ေသာစနစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ တစ္ဆက္တည္း စဥ္းစားရန္လို သည္မွာ ဤအေျခခံ ဥပေဒဆိုင္ရာခံု႐ံုးကို ဖြဲ႔စည္းရမည့္ ပံုစံအဆင့္ဆင့္ႏွင့္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အရည္အခ်င္းရွိသူမ်ားႏွင့္ ပါဝင္ဖြဲ႔ စည္းသင့္ သည့္ကိစၥျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စု၏ အသက္၀ိညာဥ္တမွ် အေရးပါေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ စီရင္ ဆံုးျဖတ္ျခင္းတာ၀န္မ်ားကို အပ္ႏွင္းရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုခံု႐ံုးအဖြဲ႔တြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ ကိုယ္စားျပဳ ပါ၀င္ႏိုင္မႈ ကို အေလးေပး၍ စဥ္းစားရန္လိုသည္။
ျပည္ေထာင္စု၏အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို လူတစ္စု၊ ျပည္နယ္တခု သို႔မဟုတ္ တိုင္းေဒသတခုခုက မိမိတို႔ လက္ထဲတြင္ ရွိသည္ဟု လည္း မယူဆရန္ အေရးႀကီးသည္။ ထိုနည္းတူစြာ ျပည္ေထာင္စု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားအားလံုးတြင္ တာဝန္ရွိသည္ဟု ယူဆႏိုင္မွသာလွ်င္ တန္းတူညီမွ်မႈ အျပည့္အ၀ရွိေသာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္
ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရွိရန္ လုိအပ္ျခင္းအေၾကာင္းမွာ ျပည္နယ္မ်ားအၾကား လူဦးေရအခ်ဳိး အစားႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနည္းအမ်ားတို႔အေပၚ မူမတည္ဘဲ တန္းတူညီမွ် ကိုယ္စားျပဳမႈရရွိရန္အတြက္ ထားရွိေသာ အမ်ိဳးသားလႊတ္ ေတာ္တစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္မွာ ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံသားတုိင္းကို ကိုယ္စားျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ ထားရွိေသာ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးတစ္ခုစီအတြင္းရွိ လူဦးေရအခ်ိဳးအစားေပၚတြင္ မူတည္၍ ကိုယ္စားျပဳႏုိင္မည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံသားအမ်ားစု၏ ဆႏၵ ႏွင့္ ကိုယ္စားျပဳမႈကို ဦးစားေပးသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။
ထို႔အျပင္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႕ဝင္ ျပည္နယ္အသီးသီးတို႔တြင္လည္း သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မ်ား ထားရွိရန္ လိုအပ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္သူျပည္နယ္သားမ်ားက တိုက္႐ုိက္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားေသာ ဤျပည္နယ္လႊတ္ ေတာ္မွတဆင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို အခ်ိဳးတူေရြးခ်ယ္ေပးပါက ျပည္နယ္၏အက်ဳိးစီးပြားကို အမွန္တကယ္ ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေသာ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ျဖစ္လာရန္ ပို၍ အလားအလာေကာင္းႏိုင္သည္။
လႊတ္ေတာ္အသီးသီး၏ ဥပေဒေရးဆြဲ ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒထဲတြင္ တိတိက်က် ထည့္သြင္းျပဌာန္းရန္ အေရးႀကီးေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ထည့္သြင္းျပဌာန္းရာတြင္ မည္သည့္အတိုင္းအတာအထိ ဖက္ဒရယ္ျဖစ္မ ျဖစ္ကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ားက မည္သည့္အခန္းက႑ႏွင့္ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားအေပၚတြင္ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာရွိသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါရွိေသာ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာ ဇယား(၁)ႏွင့္(၂)တို႔ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ လိုအပ္ေပလိမ့္ မည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဆက္လက္ က်င္းပရန္ရွိသည့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခြင့္ ရရွိၾကမည့္ အစုအဖြဲ႔အသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ညႇိႏိႈင္းအေျဖရွာၾကရမည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားအၾကား အာဏာအရပ္ရပ္ကိုို ခြဲေဝျခင္း
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဟု ေခၚဆိုႏုိင္ရန္အတြက္ အနည္းဆံုး အစိုးရႏွစ္ရပ္ (ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရမ်ားဟူ၍) ရွိရန္ လုိအပ္သည္။ ျပည္နယ္တြင္းရွိ ျပည္သူလူထု (ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားမ်ား)က တိုက္ ႐ိုက္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရမ်ား၏ အေရအတြက္မွာ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပါဝင္ေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသအစိတ္အပိုင္းမ်ား၏ အေရအတြက္ေပၚတြင္ မူတည္သည္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအျဖစ္ အစိုးရတစ္ရပ္ သာရွိေသာ္လည္း ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္ နယ္ (သို႔မဟုတ္) တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရမ်ားအၾကား အာဏာခြဲေဝမႈ (distribution of power) သည္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တစ္ခု၏ အေရးႀကီးဆံုး “၀ိေသသ လကၡဏာ”တစ္ခုဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရလက္ထဲတြင္ မည္သည့္အာဏာမ်ားကိုထားရွိမည္၊ မည္သည့္အတုိင္းအတာအထိ ထားရွိမည္ကို ျပည္ ေထာင္စု၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္လာမည့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသမ်ားက သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ရမည္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားအၾကား အာဏာခြဲေဝျခင္းဆိုရာ၌ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာတို႔ အားလံုးပါဝင္ရမည္ျဖစ္သည္။ တရားစီရင္ေရးအာဏာ (judicial power)ကို ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ခြဲေဝေပးရန္လိုသကဲ့သို႔ တရားဥပ ေဒစိုးမိုးေရးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈ (law enforcement)တြင္ အေရးႀကီးသည့္ အခန္းက႑၌ တာဝန္ယူရမည့္ ရဲဌာနမ်ားကိုလည္း ျပည္နယ္အစိုးရ၏ စီမံကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ထားရွိသင့္သည္။
ဤေနရာတြင္ တရားဥပေဒသက္ေရာက္စိုးမိုးေရးကို တာ၀န္ယူရမည့္စနစ္ (law enforcement system) ႏွင့္ ၎ယႏၱရား (mechanism) တခုလံုးကို ၿခံဳ၍ စဥ္းစားပါက ပို၍အက်ဳိးႏိုင္႐ံုသာမက လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ မလြဲမေသြျပဳလုပ္ရမည့္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈမ်ားအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ကမၻာေပၚရွိ ဖက္ဒ ရယ္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ တရားဥပေဒသက္ေရာက္ စိုးမိုးေရးတာ၀န္ကို ျပည္နယ္အဆင့္ကိုသာမက ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အ ဆင့္မ်ားသို႔ပင္ ေပးအပ္ထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ျပည္နယ္မ်ားသို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ခြဲေဝရာတြင္ ၎တို႔၏ ရရွိၿပီးေသာ ဥပေဒျပဳအခြင့္အာဏာမ်ားႏွင့္လည္း အံဝင္ခြင္က်မႈ ရွိသင့္သည္။ ဥပမာ – ပညာေရး၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး၊ ျမဴနီစီပယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ သစ္ေတာႏွင့္ အိမ္ၿခံေျမခြန္ကိစၥမ်ား အေပၚ ျပည္နယ္မ်ားအား ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာေပးထားပါက ထိုက႑မ်ားတြင္ ျပည္နယ္အစိုးရက အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ ရွိ သင့္သည္။ ဆက္သြယ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး၊ ျပည္ေထာင္စုကာကြယ္ေရး၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၊ ေငြစကၠဴပံုႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ဗဟို ဘဏ္လုပ္ငန္း အစရွိသည့္က႑မ်ားကိုမူ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္သာ ဥပေဒျပဳခြင့္ႏွင့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာမ်ားကို အပ္ႏွင္း ထားရွိရန္ ပို၍သင့္ေတာ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာခြဲေ၀ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ အႀကီးမားဆံုး စိန္ေခၚမႈမွာ ယခုလက္႐ွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတြင္ က႑ေပါင္းစံု၌ ပါ၀င္္ေနေသာ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမ်ားျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန မ်ားကို တိုက္႐ိုက္ခ်ဳပ္ကိုင္ေနျခင္းသည္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားသို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာမ်ားကို ခြဲေ၀ေပး ရမည္ ဆိုသည့္အခ်က္ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆန္႔က်င္ေနသည္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးသို႔ ဦးတည္၍ ျပည္နယ္အ စိုးရမ်ားသို႔ တိုင္းျပည္၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို စနစ္တက် ခြဲေ၀မည္ဆိုပါက ၎အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမ်ားကို ဖ်က္သိမ္း ပစ္ရန္ လိုအပ္မည္။ သို႔မဟုတ္ပါက အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနမ်ားကို ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၏ တိုက္႐ိုက္ ကြပ္ကဲမႈလက္ ေအာက္တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ထား႐ွိရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။
လူမ်ဳိးကိုသာ အေျခခံေသာျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ခက္ခဲ
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူမ်ဳိးကိုအေျခခံေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္ အလြန္ပင္ ခက္ခဲႏိုင္သည္။ ႏုိင္ငံတစ္ဝွမ္း မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ေရာယွက္ေနထုိင္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးစုအမည္နာမျဖင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးစီကို ကိုယ္စား ျပဳေသာ ျပည္နယ္မ်ားထူေထာင္ရန္ပင္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လက္ရွိ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္းသာမက ပဲခူးတိုင္း၊ တနသၤာရီတိုင္း၊ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္းႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္တို႔တြင္လည္း အမ်ားအျပား ေနထိုင္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ယခု ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ကခ်င္လူမ်ိဳး အပါအဝင္ ပအိုဝ္း၊ ပေလာင္၊ ၀ႏွင့္ လားဟူ အစရွိသည့္ လူမ်ိဳးမ်ားစြာ ေနထိုင္ၾကျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပကတိအေျခအေနျဖစ္သည္။ ထ႔ိုအျပင္ ဗမာလူမ်ိဳး အမ်ားအျပားတို႔သည္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ ဆယ္ေက်ာ္အတြင္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ လက္ရွိ ကရင္ျပည္နယ္ တြင္ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားကပင္ လူဦးေရအမ်ားစု ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သတိျပဳရန္ လိုအပ္သည္။
သို႔ေသာ္ လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အမည္နာမျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာျပည္နယ္မ်ားကို အလြယ္တကူ ေဖ်ာက္ဖ်က္ရန္မွာလည္း အလြန္ ထိလြယ္ရွလြယ္ေသာ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ မျဖစ္သင့္၊ မျဖစ္ႏုိင္ေသးေသာ ကိစၥတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ လတ္တေလာ အေျပာင္းအလဲကာလတြင္ ထိုအမည္မ်ားကို ေျပာင္းလဲရန္ သို႔မဟုတ္ ဖယ္ရွားရန္ ႀကိဳးစားမည္ဆိုပါက ႏိုင္ငံေရးအရ ေပးဆပ္ရ မည့္အဖိုးအခ ႀကီးမားႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးနီးပါးတြင္ လူမ်ိဳးစုမ်ားေရာယွက္၍ ေနထိုင္ၾကသည္ဆိုသည့္အခ်က္ကို ထည့္ သြင္းစဥ္းစားကာ ျပည္နယ္မ်ား၏အမည္ႏွင့္ နယ္နိမိတ္မ်ား သတ္မွတ္ျခင္းကိစၥကို ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးသင့္သည္။
ဥပမာ – ကရင္ျပည္နယ္ဟု ေခၚတြင္မည့္အစား ေကာ္သူးေလျပည္နယ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ကယားျပည္နယ္ကို ျပည္နယ္တြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးအမ်ားစုအား ကိုယ္စားျပဳသည့္ ကရင္နီျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ ကႏၱာရ၀တီတိုင္း ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚဆိုသတ္မွတ္ရန္ စဥ္းစားႏိုင္သည္။
အကယ္၍ လူမ်ိဳးကိုအေျခခံေသာ ျပည္နယ္မ်ားမရွိသင့္ဟု ယူဆပါက ျပည္ေထာင္စုႀကီးတခုလံုး၏ အမည္နာမကိုလည္း ျပန္ လည္စဥ္းစားရန္ လိုအပ္လာမည္ျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ၾကမည့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး မ်ားအားလံုးမွ ဤအမည္နာမမ်ားကို သေဘာတူဆံုးျဖတ္ၾကရန္ လိုအပ္သည္။ ထို႔အျပင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား၏ လူမ်ိဳးစုအ လိုက္ အခြင့္အေရး (ethnic rights) ႏွင့္ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးတို႔ု႔၏ ဆႏၵသေဘာထားမ်ား (collective desire) ကိုပါ ရယူ ၿပီး ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ေရးတြင္သာမက ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ အမည္နာမမ်ား သတ္မွတ္ေခၚဆိုျခင္း တို႔ု႔တြင္လည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုမည္ျဖစ္သည္။
အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ လူမ်ဳိးႏွင့္ ပထ၀ီအေနအထား ႏွစ္ခုစလံုးကို အေျခခံေသာ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာထားႀကီး စြာျဖင့္ စဥ္းစားၾကရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ဖက္ဒရယ္စနစ္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး အားနည္းသြားႏိုင္မည္ေလာ
ဖက္ဒရယ္စနစ္ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး အားနည္းသြားႏုိင္မည္ေလာ ဟူသည့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကိုလည္း တပ္မေတာ္ဖက္မွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဖြင့္ဟေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားသို႔ အာဏာခြဲေဝေပးျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲသြားႏိုင္သည္ ဆိုသည့္ အယူအဆေပၚတြင္ အေျခခံေသာ စိုးရိမ္မႈ ျဖစ္သည္။ ဤအယူအဆမွာ တိုင္းျပည္၏ အာဏာသည္ အစိုးရတစ္ရပ္တည္းတြင္ တည္္ရွိရမည္ဟူေသာ အယူအဆမွ လာျခင္းျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းသာ အမ်ားစုေနထိုင္ၿပီး တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ကို က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္သာ ကိုက္ညီသည့္အယူအဆ ျဖစ္ပါသည္။
နိုင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ၏ ဇစ္ျမစ္သည္ ျပည္သူသာလၽွင္ျဖစ္သည္ကို အသိအမွတ္ျပဳပါက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္ နယ္အစိုးရမ်ားအၾကား အာဏာခြဲေဝျခင္းကို ေဇာဒကတက္စရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ျပည္သူလူထုမွ ေပးအပ္ေသာအာဏာကို ျပည္သူမ်ားက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားေသာ အစိုးရအရပ္ရပ္တို႔အၾကား ခြဲေဝသံုးစြဲျခင္းသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္မ်ားအ ၾကား သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္တစ္ခုအေပၚတြင္ အေျခခံ၍ တည္ေထာင္ထားေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အစစ္အမွန္ျဖစ္မည္ ဆိုပါက တုိင္းျပည္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲသြားမည္ကို စိုးရိမ္စရာ မလိုေပ။ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု တည္တံ့ေရးအတြက္ ျပည္နယ္မ်ားအၾကား သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားေသာအခ်က္မ်ား၊ တနည္းအားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ပဠိညာဥ္ ကို လုိက္နာေလးစားရန္သာ ပို၍ အေရးႀကီးေပသည္။
ထို႔အျပင္ ျပည္ေထာင္စု၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ေရးအတြက္ တာဝန္မွာ (တပ္မေတာ္ တစ္ခုတည္း အေပၚတြင္ တည္ရွိရမည္မဟုတ္ေပ။) ျပည္ေထာင္စုတြင္းရွိ ျပည္နယ္မ်ားအားလံုး၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ ဤတာဝန္ကို ႏုိင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားအားလံုးက ဝိုင္းဝန္းထမ္းရြက္ယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပည္ထာင္စု တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္မ်ားအားလံုးတြင္ တာဝန္ရွိသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။
လက္ေတြ႔ြတြင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စု၏ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးမွာ ပို၍ပင္ အားေကာင္းလာမည္ဟု ယူဆႏိုင္စရာအေၾကာင္း ရွိပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာတာ၀န္မ်ားကို စုေပါင္းတာ၀န္ယူေစျခင္းျဖင့္ ရရွိႏိုင္ေသာ အက်ဳိးရလဒ္တခု ျဖစ္သည္။ ယခုလက္ရွိ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္လည္း အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ ကာကြယ္ေရးတာဝန္ကိုယူႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားရမည္ ျဖစ္ သည္။ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူညီမႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွတဆင့္ ရယူရန္ ႀကိဳးပမ္းေနစဥ္ ကာလ၌ပင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တပ္မ်ား၏ အခန္းက႑ကိုပါ ႀကိဳတင္စဥ္းစားညႇိႏိႈင္းထားရန္ လုိအပ္ပါ သည္။
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ ကာကြယ္ေရးတာဝန္ကို သမား႐ိုးက်အတိုင္း လက္ရွိျမန္မာ့တပ္မေတာ္တခုတည္းကသာလွ်င္ ထမ္း ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟု မယူဆသင့္ေပ။ ျပည္ေထာင္စုကို ျပည္ပရန္မွကာကြယ္ရန္အတြက္ တပ္မေတာ္တစ္ခုတည္း ရွိရမည္ဆို သည္ကို အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အေၾကာင္းမရွိေသာ္လည္း ၎တစ္ခုတည္းေသာတပ္မေတာ္ကို မည္သို႔ေသာပံုသ႑ာန္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္း ရမည္ကိုဆံုးျဖတ္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ အလြန္ပင္ အေရးႀကီးသည္။
သို႔မွသာလွ်င္ ျပည္ေထာင္စု၏လံုၿခံဳေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ဟူ၍ လက္ခံႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကာ ကြယ္ေရး၏တာဝန္ကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားကိုလည္း တစ္ခန္းတစ္က႑ယူေစျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံ၏အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ေရးအတြက္ကိုပါ တန္းတူ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေစႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီးတစ္ခု တည္ေထာင္ရန္ အမွန္တကယ္ ဆႏၵရွိသည္ဆိုပါက တပ္မေတာ္ဖက္မွလည္း ႏိုင္ငံေရးအင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၏ ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ရန္ လိုပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ အင္အားေတာင့္တင္းေသာ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ႀကီးတစ္ရပ္ တည္ေထာင္ႏိုင္ရန္ ယေန႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ ဆႏၵႏွင့္ သေဘာထားႀကီးမႈအေပၚ မ်ားစြာ မူတည္ေနသည္။ ယခုလက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးသည့္အခါ၌ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (Security Sector Reform) ႏွင့္ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ဖ်က္သိမ္းေရး အပါအဝင္ တပ္မ်ားအား ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ေန ရာခ်ထားေရး (Demobilization Disarmament and Reintegration) ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း ဤအခ်က္မ်ား ေပၚတြင္ အေျခခံရန္ အလြန္ အေရးႀကီးေပသည္။
ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္၍ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားအတြက္ ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈမ်ား ေအာင္ျမင္ႏိုင္ရန္မွာ လက္ရွိျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ အျမင္ႏွင့္သေဘာထားမ်ားအေပၚတြင္ မ်ားစြာ မူတည္ေနသည္။ အထူးသျဖင့္ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ တပ္မေတာ္တပ္စခန္းမ်ား အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ကာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သာ လွ်င္ တိုင္းျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ပိုင္ဆိုင္၍ ကာကြယ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္ ဆိုသည့္အေတြးအေခၚသည္ အႀကီးမားဆံုး စိန္ ေခၚမႈ ျဖစ္ေနသည္။ ႏိုင္ငံေရးအင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား မည္သို႔ပင္ ေျပာင္းလဲေနေစကာမူ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ မလိုအပ္ဟု တရားေသ ယူဆေနပါကလည္း ႏိုင္ငံ၏အနာဂတ္ႏွင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အဟန္႔အ တားႏွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား ပိုမိုရွိလာႏိုင္သည္။
လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကိုပင္ ဦးတိုက္ ေဆြးေႏြးသြားၾကရမည္ျဖစ္ရာ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းမႈပံုသ႑ာန္နွင့္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥရပ္မ်ား အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အစရွိသည့္ အခန္းက႑မ်ားအားလံုးကို ေဆြးေႏြးသည့္ အခါတြင္ ဖယ္ဒရယ္စနစ္အေပၚ ဘံုနားလည္မႈ မူေဘာင္တစ္ခုအတြင္း ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းကာ သေဘာတူညီမႈ တစံုတရာ ရရွိႏိုင္ပါ က တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေရးခရီးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေကာင္းမ်ား ပို၍ ရရွိလာႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။
*ေစာကပီသည္ Salween Institute for Public Policy (www.salweeninstitute.org) ကို ၂၀၁၂ခုႏွစ္တြင္ စတင္ တည္ ေထာင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ၎အဖြဲ႔၏ ဒါ႐ိုက္တာလည္း ျဖစ္သည္။
